O θάνατος του Εμποράκου

Το Volleyplanet αναδημοσιεύει την άποψη που εκφράζει στο προσωπικό του blog ο ομοσπονδιακός τεχνικός, Σωτήρης Δρίκος σχετικά με τα κίνητρα που θα πρέπει να προσφέρουν οι επαγγελματικές λίγκες, όπως η ΕΣΑΠ για τη στήριξη και τη δημιουργία νέων ταλαντούχων αθλητών.

“Στη  θεωρία των Sport Economics  οι επαγγελματικές αθλητικές λίγκες είναι δύο ειδών: είτε με κατεύθυνση στη μεγιστοποίηση του κέρδους (Πρωταθλήματα Βορείου Αμερικής-NBA, NFL, NBL- Ιαπωνίας  και Ν.Κορέας για το βόλεϊ) είτε με κατεύθυνση στη μεγιστοποίηση των νικών (Ευρωπαϊκά πρωταθλήματα – Champion League, Euroleague – LegaVolley για την Ιταλία και Volley League στα καθ’ ημάς). Προσδοκία όλων των επαγγελματικών λιγκών είναι δύο καταστάσεις: η αγωνιστική ισορροπία των πρωταθλημάτων, ώστε να υπάρχει ανταγωνισμός, εναλλαγή νικητών, άρα ενδιαφέρον των φιλάθλων και ανανέωση του έμψυχου δυναμικού με την επιλογή και εξέλιξη  νέων αθλητικών ταλέντων. Παρόμοιες αναζητήσεις έχει, εύλογα, η Ε.Σ.Α.Π.  δια των ομάδων  της Volley League.

Η ετυμηγορία για την υπόθεση Bosman (ΝΟΕ 1995) επιφύλασσε ουσιαστικές αλλαγές για τα ομαδικά σπορ: Επέτρεψε στους αθλητές να μετακινούνται μετά τη λήξη του συμβολαίου τους χωρίς οικονομικό αντάλλαγμα για το σωματείο που ανήκαν μέχρι τότε και επέτρεψε στους αθλητές πολίτες χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε) να παίζουν χωρίς αριθμητικούς περιορισμούς, που μέχρι τότε υπήρχαν, σε επαγγελματικά αθλητικά σωματεία των χωρών της ΕΕ. Το 1995 θεωρήθηκε μεγάλης σημασίας η δεύτερη πλευρά της  υπόθεσης Bosman, η απελευθέρωση του αριθμού των αθλητών με υπηκοότητα χώρας της Ε.Ε. Η οικονομική απώλεια των ομάδων από τη μη δυνατότητα είσπραξης αντιτίμου για τη μετακίνηση αθλητή  αντισταθμίστηκε από την τακτική που υιοθέτησαν όλα τα μεγάλα σωματεία να πωλούν τους αθλητές τους προτού λήξει το συμβόλαιό τους.

Η τακτική αυτή είναι εύκολο να εφαρμοστεί με αθλητές αποδοτικής  αθλητικής ηλικίας (22-30 ετών) όμως είναι δύσκολο να εφαρμοστεί για αθλητές μικρότερης ηλικίας είτε γιατί υπάρχει έλλειψη βεβαιότητας για την έξέλιξή τους, είτε γιατί το χρονικό όριο της μέγιστης διάρκειας ενός συμβολαίου (5 χρόνια) δεν είναι αρκετό για την εκπαίδευση και εξέλιξη ενός ταλαντούχου αθλητή, ώστε να εισπράξει η ομάδα του οικονομικό αντίτιμο παραχωρώντας τον πριν τη λήξη του συμβολαίου του. Στη πορεία της 20ετούς εφαρμογής της ετυμηγορίας για την υπόθεση Bosman (νόμος Bosman, όπως επικράτησε να ονομάζεται) μία από τις σταθερές  συνέπειες που είχε ήταν η απεμπόληση από τα μικρά σωματεία εσόδων που προέρχονταν από την εκπαίδευση και πώληση αθλητών στα μεγάλα σωματεία. Σιγά-σιγά έτσι εξέλειψε το κίνητρο των σωματείων για την επιλογή και εκπαίδευση αθλητικών ταλέντων που θα ανανέωναν το έμψυχο αθλητικό δυναμικό στις επαγγελματικές αθλητικές λίγκες και, κατά συνέπεια, στη Volley league.

Η Volley league είναι επαγγελματική λίγκα με κατεύθυνση τη μεγιστοποίηση των νικών. Έτσι έχει αγωνιστική ανισορροπία και υψηλότερο κόστος για τα συμβόλαια των αθλητών σε σχέση με την εμπορική αξία του αθλήματος, όπως συμβαίνει με όλες τις λίγκες της ίδιας κατεύθυνσης. Η μειωμένη προσφορά  νέων ταλαντούχων αθλητών έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση της ζήτησης, αφού οι ανάγκες των σωματείων για διάκριση παραμένουν σταθερές. Αυτή η αύξηση ικανοποιείται με  τη αύξηση της διαφοράς στις αμοιβές μεταξύ των πολύ καλών και των συνηθισμένων αθλητών.

Δημιουργείται έτσι ένα πρόβλημα: από την μία πλευρά έχει αφαιρεθεί από τα μικρά σωματεία το κίνητρο της οικονομικής ενίσχυσής τους ώστε να εκπαιδεύουν νέους αθλητές, και, από την άλλη πλευρά, εξαιτίας της έλλειψης σταθερής  παραγωγής νέων αθλητών οι ομάδες αναγκάζονται να συναγωνίζονται για την απόκτηση των καλών αθλητών προσφέροντάς τους συμβόλαια μεγαλύτερα από όσο θα έπρεπε με βάση την εμπορική αξία του αθλήματος. Η εκπαίδευση και εξέλιξη νέων αθλητών έχει αφεθεί στην προσπάθεια κάποιων, λίγων, αθλητικών συλλόγων που από κεκτημένη ταχύτητα προσφέρουν ένα έργο από το οποίο δεν έχουν κανένα οικονομικό συμφέρον.

Προσπάθειες παροχής κινήτρων σε αυτά τα σωματεία, όπως το «καρτολίνο», είναι σημαντικές και πρέπει να συνεχιστούν. Έχουν όμως και παράπλευρες συνέπειες όπως η αποφυγή των σωματείων τηςVolley league να κάνουν συμβόλαια με νέους αθλητές ικανοποιητικού επιπέδου, για τους οποίους όμως πρέπει να πληρώσουν «καρτολίνο»  και να προτιμούν μεγαλύτερους σε ηλικία αθλητές που δεν έχουν «καρτολίνο». Με αυτό τον τρόπο όχι μόνο τα μικρά σωματεία που εκπαιδεύουν και εξελίσσουν αθλητές δεν έχουν οικονομικό όφελος αλλά και οι νεαροί αθλητές χάνουν κάποιες φορές την ευκαιρία να προπονηθούν και να παίξουν σε πρωτάθλημα υψηλότερου επιπέδου (Volley league).

Το πρόβλημα της μη ικανοποιητικής παραγωγής νέων αθλητών  δεν μπορεί να λυθεί με επιστροφή στο παρελθόν. Για να καλυφθεί το κενό που δημιουργήθηκε από την έλλειψη επαρκών κινήτρων στα μικρά σωματεία, θα πρέπει να αναλάβει δράση ο φορέας που έχει συμφέρον από την εκπαίδευση  και εξέλιξη νέων ταλαντούχων αθλητών. Οι επαγγελματικές λίγκες, άρα και η Ε.Σ.Α.Π. έχουν οικονομικό συμφέρον να στηρίξουν τη δημιουργία νέων αθλητών γιατί αυτό ακριβώς θα αυξήσει τη προσφορά αθλητικών ταλέντων και θα  ικανοποιήσει τη ζήτηση, που οι ίδιες λόγω της κατεύθυνσής τους δημιουργούν.

Η Ε.Σ.Α.Π. θα μπορούσε να προχωρήσει στη δημιουργία ενός ειδικού ταμείου για την εκπαίδευση και εξέλιξη νέων αθλητών γιατί τα σωματεία της έχουν άμεσο όφελος από την ύπαρξη περισσότερων ταλαντούχων αθλητών. Το ταμείο αυτό θα χρησιμοποιηθεί για την  προσφορά τεχνογνωσίας και επιμόρφωσης στις ομάδες που έχουν τμήματα ανάπτυξης και για τη χρηματοδότηση των σωματείων της ΕΣΑΠ που έχουν ποιοτικά και παραγωγικά τμήματα νέων αθλητών. Όποια ομάδα της ΕΣΑΠ εκπαιδεύει και εξελίσσει αθλητές το κάνει προς όφελος όλων των ομάδων της επαγγελματικής «λίγκας». Επίσης θα μπορούσε το ταμείο να συνεισφέρει  στην χρονική και ποιοτική επέκταση των προετοιμασιών των Εθνικών ομάδων ανάπτυξης καθώς και να συνδράμει στη δημιουργία και υποστήριξη Εθνικής ομάδας Ανδρών U23.

Με αυτό τον τρόπο η Ε.Σ.Α.Π. και τα σωματεία της θα έχουν πρωτεύοντα ρόλο στη δημιουργία συνθηκών για να υπάρξουν περισσότεροι αθλητές ικανοί να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις ενός επαγγελματικού πρωταθλήματος και θα εξυπηρετήσουν μαζί με τις δικές τους ανάγκες και την ανάγκη του αθλήματος να έχει σταθερή τροφοδότηση με νέους ταλαντούχους αθλητές.